Köstebek nedir sorusunu sorduğumuzda, köstebekgiller ailesinin üyesi olan; yer altı yaşamına uyum sağlayan ve yer altına kazdığı tünellerde yaşayan memeli canlılardır diyebiliriz. Bazı köstebek türleri sadece su altında yaşamlarını devam ettirebilirken, bazıları ise hem suda hem de karada yaşayabilir.

Köstebekler genellikle silindirik vücut formuna sahiptir. Kulakları ve gözleri oldukça küçük olan bu canlıların postu kadifemsi bir dokuya sahiptir.

Köstebeklerin ön ve arka bacakları, toprağı daha rahat kazabilmek için tasarlanmıştır. Bu yüzden köstebeklerin arka bacakları, ön bacaklarına göre daha kısadır ve ön bacaklarındaki pençeleri daha kuvvetlidir.

Köstebeğin Latincesi Talpidae‘dir. Böcekçiller takımına ait olan köstebekler, köstebekgiller ailesinin bir üyesidir. Bilimsel sınıflandırmasını yazacak olursak, köstebekler;

• Animalia (Hayvanlar) alemi,
• Chordata (Kordalılar) şubesi,
• Mammalia (Memeliler) sınıfı,
• İnsectivora (Böcekçiller) takımı,
• Talpidae (Köstebekgiller) familyasına aittir.

Köstebek Özellikleri

Köstebek özellikleri konusuna baktığımızda ilk olarak köstebeklerde doğuştan gelen bir rahatsızlık olan Polidaktili göze çarpmaktadır. Polidaktili veya hiperdaktili, halk diliyle fazla parmaklılık, insanlarda da görülebilen, normalde olması gerekenden fazla parmak sayısına sahip olma şeklinde tanımlanabilen bir tür doğuştan gelen anormalliktir.

Oldukça hızlı hareket eden bu canlıların vücutları da toprak altında kazdıkları tünellerde rahat hareket edebilmesi açısından şaşırtıcı derecede esnektir.

Köstebeklerin bazı türlerinde gözleri hiç görülmeyecek şekilde derisinin altında kalmıştır. Bazı türlerinde ise yine oldukça küçük olan gözleri dikkatlice incelenirse ancak fark edilebilir. Fakat yine de görme yetileri yok denecek kadar düşük seviyededir.

Köstebek Türleri

Köstebek türleri oldukça fazladır. En bilinenleri Asya Sivri Köstebeği, Anderson Sivri Köstebeği, Meraklı Sivri Köstebek, Yıldız Burunlu Köstebek, Tüy Kuyruklu Köstebek, Geniş Ayaklı Köstebek, Kıyı Köstebeği, Büyük Çin Köstebeği, Uzun Burunlu Köstebek, Küçük Dişli Köstebek, Ada Köstebeği, Ak Kuyruklu Köstebek, Kör Köstebek, Avrupa Köstebeği ve Amerika Sivri Köstebeği’dir.

Ayrıca ülkemizde köstü, kösnü, kör köstü gibi isimlerle de bilinir. Türkiye’de görülen köstebek türleri Kör Köstebek, Avrupa Köstebeği, Kafkas Köstebeği ve Doğu Akdeniz Köstebeği’dir.

Köstebeklerde Avlanma ve Beslenme

Köstebeklerde beslenme yer altında gerçekleşir. Köstebekler genellikle yer altında yaşadıkları için yeraltında kazdıkları tünellerde karşılaştıkları hemen her türlü canlıyı besin olarak tüketebilir. Bunlara örnek olarak karıncalar, toprak solucanları ve çeşitli eklembacaklılar verilebilir.

Köstebeklerin toprak altında kazdıkları tüneller, yeni ekim yapılan tarım arazilerinde ekinleri olumsuz etkileyebilir. Toprağın hava almasına sebep olur ve bu yüzden toprağın verimini düşürürler. Öte yandan toprak altındaki bazı zararlı haşere ve böcekleri de yedikleri için kimi zaman ekinler için yararlı olduklarını da söyleyebiliriz.

Köstebeklerde Üreme ve Çiftleşme

Köstebeklerde üreme diğer tüm memeli hayvanlarda olduğu gibidir, köstebekler doğurarak ürerler. Türlerine göre üreme özellikleri değişkenlik gösterse de genellikle yılda 1 kez doğum yaparlar ve köstebeklerde çiftleşme dönemi genellikle Şubat ve Mayıs ayları arasındadır.

Türden türe değişkenlik göstermekle birlikte ortalama gebelik süresi 30-45 gün arasındadır. Ve yine türden türe değişmekle beraber her doğumda yaklaşık 3-6 yavru dünyaya gelir.

Köstebek Ömrü

Köstebek ömrü türden türe değişkenlik göstermekle birlikte, genelde köstebekler 3 ila 5 yıl arasında yaşarlar. Doğumdan sonra yavru köstebekler 30-45 günlük sürecin geçmesinin ardından yuvalarından ayrılırlar.

Köstebekler Hakkında İlginç Bilgiler

• 1 köstebek günde 90 metre tünel kazabilir.
• Yıldız burunlu köstebeklerin burnunda yıldız şeklini andıran 22 adet et parçası vardır.
• Köstebeklerin birçoğunun gözü derisinin altındadır. Gözleri olan köstebeklerin ise görme yeteneği yok denecek kadar azdır.
• Köstebeklerin çıkardığı toprak öbekleri 1 kg’a kadar çıkabilmektedir.
• Köstebekler yalnız hayvanlardır, çiftleşme dönemleri dışında birlikte yaşamazlar.